«شب یلدا» از رسم های کهن و مهم ایرانیان در سراسر دنیاست.

یلدا برگرفته از واژه‌ای سریانی به معنای «زایش» یا همان «تولد» است. 

در آخرین شب فصل پاییز و با ورود به زمستان، جشنی برپا می‌شود که «چله» نام دارد.

یلدا رسم هایی ساده و در عین حال زیبا دارد. در این شب اعضای خانواده و فامیل، دور هم جمع شده و اوقاتی خوش باهم می‌سازند.

در این دورهمی شیرین، با انواع خوراکی ها مثل هندوانه، انار، کدو‌حلوایی، چغندر و غذاهایی مثل سبزی‌پلو با ماهی، کلم پلو و یا زرشک‌پلو از میهمانان پذیرایی می‌شود. 

شعر، آواز و داستان خوانی، فال حافظ و روشن کردن آتش به عنوان مظهر پاکی و مبارزه با تاریکی، از دیگر رسوم بلندترین شب سال هستند.  

این رسم چند هزار ساله در هر نقطه از ایران به شکلی خاص برگزار می‌شود.

خوردن هندوانه برای مردم آذربایجان در شب یلدا اهمیت فراوانی دارد. هندوانه با ضربه ریش سفید جمع باز شده و مردم بر این باورند که خوردن آن باعث مقاوم شدن بدن در برابر سوز و سرما می‌شود. هم چنین در این مراسم، مردم به یکدیگر شیرینی (خصوصا پشمک که شبیه به برف است) هدیه می‌دهند. 


اگر در شب یلدا برف ببارد، مردم خراسان شیره انگور را همراه با برف خورده و با این کار کام خود را شیرین کرده و آشتی خود با سرمای زمستان را نشان می‌دهند. 



در مازندران مردم بر این باورند که اگر ننه سرما در شب یلدا گریه کند، هوا بارانی، اگر پنبه‌های لحاف خود را بیرون بریزد، برفی شده و اگر گردنبند خود راپاره کند، تگرگ میبارد! عده‌ای نیز در پایان جشن با چشمان بسته نیت کرده و از کیسه ای گردو برمیدارند. سپس آنها را زیر بالش خود گذاشته و می‌خوابند. صبح فردا گردوها را می شکنند اگر مغز آن‌ها سفید بود یعنی خواسته شان برآورده خواهد شد. 

در شمال کشور نیز هندوانه جایگاه ویژه‌ای دارد. مردم محلی هندوانه‌ها را معمولا در ساقه‌های برنج بافته شده نگهداری کرده و موقع خوردن آن اشعار محلی می‌خوانند. خوردن ازگیل و شیرینی‌های محلی مثل «مت» و «کسمک» از دیگر رسوم یلدا در این منطقه است.

 

در مناطق لر و کردنشین، نوجوانان و جوانان میزبانان اصلی مراسم هستند. آن‌ها به پشت بام خانه‌ها رفته و در حین خواندن اشعار محلی شالی پهن کرده و همسایه‌ها در آن آجیل، میوه، شیرینی و گندم و شاه‌دانه می‌گذارند. داستان‌ و شعرخوانی از رسوم دیگر یلدا در این مناطق است. نان برنجی و «برساق» شیرینی های سنتی این جشن و دلمه و نان سنگک، غذای محبوب مردم هستند. 

در مناطق مرکزی و کویری، سنت‌ها با دین آمیخته شده است. در یزد آتش برافروخته می‌شود که نماد امید به طلوع خورشید و از یاد نبردن روشنایی است. «آش شله» از غذاهای مهم شب یلدا است که معمولا برای خوردن آن افراد در بزرگ ترین اتاق خانه و دور کرسی، گردهم می‌آیند. 

در برخی شهرها مردم لباس‌ها و رخت‌خواب‌های خود را در هوای آزاد و زیر نور خورشید پهن می‌کنند تا با این کار به «عمو چله» یا «چله زری» خوش‎آمد بگویند. عده‌ای نیز گوسفندی پروار را قربانی و گوشت آن را قورمه کرده و در شکمبه حیوان ذخیره می‌کنند تا در سرما با آن غذا درست کنند. این رسم را «چله کشی» نام‌گذاری کرده‌اند. 

کرمانی‌ها باور جالبی دارند و بر اساس آن گاه یلدا را تا صبح بیدار می‌مانند که به آن «شب قارون» می‌گویند. آن‌ها معتقدند در این زمان ممکن است فردی با پشته‌ای هیزم به خانه مستمدان وارد شود و به آن‌ها هیزمی دهد که تبدیل به شمش طلا می‌شود. 


موسیقی محلی بخش جدایی ناپذیر رسوم مردم مناطق جنوبی کشور است. در جشن یلدا مردم شهرهای جنوبی کنار ساحل جمع شده و به جشن و سرور می‌پردازند. نان «رگاگ»، «سوراغ»، «مهیاوه» و « قلیه ماهی» از مهم ترین خوراکی های این شب هستند. 

برای اطلاع از بهترین تورهای زمستانی با ما همراه باشید

راه خیال سفر